برکت و عوامل آن
عوامل بی برکتی مالمان را بشناسیم!
بسیار می پرسند که چرا زندگی و اموالمان بی برکت است؟ عوامل بی برکتی فراوان است همچون تأخیر نماز، بی نمازی، بد نمازی، خیانت، بی تقوایی و… و عامل برکت نیز تقوا، تجارت، عدالت و… است.
بركت یعنی چه؟
برکت به معنی نمو و زیاد است. خدا یک چیزی را زیاد می‌كند. می‌گویند: فلانی تبریک می‌گوید. تبریك هم به معنی این است که دعا می‌كند خدا به این عروسی بركت بدهد. بارك اللّه: یعنی ان شاءاللّه خدا به كار تو بركت بدهد. بركت به معنای دوام و استمرار هم هست. «بركه» به جایی می‌گویند: كه زیر اتاق می‌كندند و منبع آب می‌شد. بركه یعنی جایی كه خیر جمع می‌شود، چون آب خیر است، به آن بركه می‌گویند.
(بركه، بركت، بارك، مبارك، تبرك) ریشه‌ی همه اینها یکی است.
پس به معنای پاكی و قداست هم هست. یعنی به هر چیزی كه زیاد بشود، بركت نمی‌گویند. مثلاً اگر یك سگ چند تا بچه داشته باشد، نمی‌گویند: بركت دارد. بركت آن زیادی است كه مقدس هم باشد. یعنی هر زیادی را هم بركت نمی‌گویند.
عوامل بی برکتی چیست؟
بسیار می پرسند که چرا زندگی و اموالمان بی برکت است؟ عوامل بی برکتی فراوان است همچون تأخیر نماز، بی نمازی، بد نمازی،[1] خیانت، بی تقوایی و… و عامل برکت نیز تقوا، تجارت، عدالت و… است.[2] در حدیث ذیل به چهار مورد اشاره شده است:
رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) فرمود: «أَرْبَعٌ لَا تَدْخُلُ بَیْتاً وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ إِلَّا خَرِبَ وَ لَمْ یُعْمَرْ بِالْبَرَكَةِ الْخِیَانَةُ وَ السَّرِقَةُ وَ شُرْبُ الْخَمْرِ وَ الزِّنَاء؛[3] چهار چیز است که اگر یکی از آن ها داخل خانه ای شود خراب می شود و با برکت آباد نمی شود: خیانت کردن (چه نسبت به اموال باشد و یا اسرار و ناموس) سرقت و دزدی ( از مردم باشد و یا بیت المال) شرابخواری و زنا.»
در قرآن کریم آمده است: « لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ وَلَكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُواْ یَكْسِبُونَ»؛[4] اگر اهل روستاها (و شهرها) ایمان آورند و پروا پیشگی کنند ما (درهای) برکات آسمان ها و زمین را بر آن ها باز می کنیم ولی آن ها (آیات الهی را) تکذیب کردند پس ما آنان را در مقابل آنچه انجام داده بودند و کسب کرده بودند مۆاخذه کردیم.» امام علی (علیه السلام) فرمود: «اذا ظهرت الجنایات ارتفعت البرکات؛[5] و وقتی که جنایات ظاهر شوند برکت ها می روند.»
بزرگ ترین مصائب دنیا کدام است؟
دنیا خانه ای است که با بلاها و گرفتاری ها پیچیده شده است، از این رو انسان، انتظار راحتیِ مطلق و بی مصیبت را نداشته باشد، دنیا پیری دارد، بیماری و مرگ دارد. در بین این مصائب، چندمصیبت است که شکننده و غیرقابل جبران است. امیر مۆمنان علی (علیه السلام) خطبه بلیغی ایراد فرمود و در پایان آن فرمودند: «أَیُّهَا النَّاسُ سَبْعُ مَصَائِبَ عِظَامٌ نَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْهَا عَالِمٌ زَلَّ وَ عَابِدٌ مَلَّ وَ مُۆْمِنٌ ضَلَّ وَ مُۆْتَمَنٌ غَلَّ وَ غَنِیٌّ أَقَلَّ وَ عَزِیزٌ ذَلَّ وَ فَقِیرٌ اعْتَلَّ؛[6] مردم بیدار باشید هفت مصیبت بزرگ و عظیم است که از آن ها به خدا پناه می‌بریم: 1. عالمی که بلغزد (و اشتباه کند و یا گمراه شود)؛ 2. عابدی که از عبادت ملول و خسته شود؛ 3. مۆمنی که گمراه شود؛ 4. آدم امینی که خیانت کند؛ ثروتمندی که فقیر (و ورشکست) شود؛ 6. عزیز و با عزتی که ذلیل شود؛ 7. فقیری که بیمار شود.»
پی نوشت:
[1]. ر. ک: مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری، مۆسسه آل البیت لاحیاء التراث، بیروت، چاپ سوم، 1411 ق، ج3، ص23.
[2]. ر. ک: بحار الانوار، محمدباقر مجلسی، دار احیاء التراث، بیروت، ج103، ص5، ح 13.
[3]. همان، ج79، ص1، ح 4.
[4]. اعراف/ 96.
[5]. غرر الحکم و درر الکلم، عبدالواحد تمیمی آمدی، مکتب الاعلام الاسلامی، قم، 1361 ش، ص485، ح 10465.
[6]. مستدرک الوسائل، ج5، ص268، باب 60. برگرفته شده ازتبیان